Mang thai là sứ mệnh được đặt cách dành riêng cho người phụ nữ và một trong những điều đáng lo ngại nhất chính là hiện tượng bị sản giật. Đây là hội chứng nguy hiểm đã và đang gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của cả mẹ và bé trong thời kỹ mang thai cũng như sau sinh. Vậy tiền sản giật là gì, nguyên nhân và cách phòng tránh như thế nào thì cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.
Tiền sản giật là gì?
Tiền sản giật (tiếng Anh là Preeclampsia) là một biến chứng trong thai kỳ, biểu hiện rõ nhất gây nên tình trạng cao huyết áp. Hiện tượng này thường xảy ra từ khoảng tuần thứ 20 của thai kỳ và đặc biệt rõ ràng ở khoảng 3 tháng cuối của thai kỳ.
Những triệu chứng có thể xuất hiện có thể xuất hiện trước sinh hoặc sau sinh gây tổn thương lớn đến các cơ quan. Tình trạng này chính là nguyên nhân lớn dẫn đến biến chứng sản giật nguy hiểm nhất cho cả mẹ và bé.
Nên theo dõi sát sao trong suốt quá trình mang thai để được tư vấn, can thiệp sớm nhất. Theo thống kê thì dấu hiệu nhẹ có thể mất đi sau sinh nhưng nếu trở nặng hơn thì có thể dẫn đến những biến chứng khác.
Dấu hiệu của tiền sản giật khi mang thai thường gặp
Khi mang thai có rất nhiều thay đổi trong cơ thể của người mẹ và một trong đó không thể bỏ qua dấu hiệu đe dọa về biến chứng tiền sản giật. Có nhiều thai phụ các dấu hiệu không rõ ràng hoặc cũng có trường hợp không có bất kỳ một dấu hiệu nào trong suốt quá trình mang thai.
Một điểm nổi bật nhất mà thai phụ nào cũng cần theo dõi chính là tình trạng huyết áp có ổn định hay không. Huyết áp phải được kiểm tra hàng ngày nếu chỉ số vượt quá 140/90mmHg và không có dấu hiệu giảm trong vòng 4 giờ thì được cho là bất thường và có thể đang là dấu hiệu của tiền sản giật.
Ngoài việc kiểm tra huyết áp để nhận biết sớm thì còn một số biểu hiện khác cũng cần được quan tâm. Sản phụ sẽ thường xuyên cảm thấy nhức đầu dữ dội, thị lực giảm sút, đau tức bụng trên, buồn nôn, lượng nước tiểu giảm thì cần đến ngay bệnh viện để được chẩn đoán sớm dấu hiệu.
Tại sao lại dẫn đến tình trạng tiền sản giật?
Là một biến chứng sản khoa đặc biệt nguy hiểm nên sản phụ cần có những hiểu biết về nguyên nhân dẫn đến tình trạng đó. Các chuyên gia sản khoa cho biết tình trạng này xuất hiện do giảm lưu lượng máu đến nhau thao trong quá trình mang thai. Các sản phụ bình thường thì mạch máu phát triển và đưa máu đến nuôi dưỡng nhau thai nhưng với tình trạng này thì các mạch máu dường như không phát triển.
Một trong những nguyên nhân nữa là lưu lượng máu đến tử cung không đáp ứng đủ để nuôi dưỡng bào thai. Các tổn thương về tế bào máu sẽ dẫn đến miễn dịch của cả sản phụ và thai nhi suy giảm ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe của em bé sau sinh. Hoặc cũng có thể do gen bất thường xuất hiện trong quá trình thụ thai, liên quan đến mạch máu nên đặc biệt nguy hiểm nếu không được phát hiện kịp thời.
Chẩn đoán sản giật khi mang thai
Sản phụ không cần quá lo lắng bởi với y học hiện đại ngày nay có rất nhiều phương pháp chẩn đoán chuẩn xác. Khoa học tiên tiến cùng trình độ bác sĩ giỏi ngay cả khi sản phụ không có bất kỳ dấu hiệu nào thì vẫn được tư vấn khám sàng lọc cho mỗi lần siêu âm. Dưới đây là một số phương pháp đang được sử dụng để chẩn đoán tương đối hiệu quả:
Đo huyết áp
Phương pháp xác định phổ biến nhất chính là đo huyết áp cho sản phụ, huyết áp đo được nằm trong khoảng bình thường là không có dấu hiệu tiền sản giật. Còn với sản phụ trước đó không có tiền sử về bệnh cao huyết áp, khi bác sĩ đo thấy vượt quá 140/90 trở lên thì là bất bình thường, sản phụ sẽ được yêu cầu ở lại bệnh viện để theo dõi tình trạng cụ thể.
Xét nghiệm máu
Nguyên nhân hàng đầu gây lên tình trạng tiền sản giật chính là hệ mạch máu nuôi dưỡng trong tử cung. Xét nghiệm máu là phương pháp mang lại độ chính xác cao nhất, bác sĩ sẽ yêu cầu xét nghiệm máu để phân tích tế bào máu ngoại vi khi sản phụ có nguy cơ bị rất cao. Đi kèm đó là xét nghiệm chức năng gan, thận đồng thời siêu âm kiểm tra sự phát triển của em bé.
Biến chứng tiền sản giật ở mẹ và thai nhi
Tình trạng này được đánh giá là nguy hiểm hàng đầu, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của mẹ và thai nhi, có nhiều trường hợp đặc biệt còn dẫn đến tử vong. Một số biến chứng sản giật mà sản phụ cần nắm rõ như:
Thai nhi tăng trưởng chậm
Khi bị hội chứng gây tổn thương trực tiếp nên tế bào máu và các mạch máu đi nuôi dưỡng thai nhi. Vì thế mà biến chứng sẽ dẫn đến chính là thai nhi không nhận được dinh dưỡng sẽ chậm phát triển, mắc những bệnh lý sơ sinh hay sau sinh gặp tình trạng suy dinh dưỡng, nếu nặng thai có thể bị chết lưu nên sản phụ cần đi siêu âm thường xuyên để nắm được tình hình phát triển của thai nhi.
Biến chứng của tiền sản giật – Sinh non
Tùy theo mức độ sản giật của sản phụ mà bác sĩ có thể yêu cầu sinh non, trường hợp này chỉ được thực hiện khi nguy hiểm đến tính mạng của cả mẹ và thai nhi. Sinh non chắc chắn em bé sẽ gặp nhiều vấn đề về sức khỏe như suy giảm miễn dịch, hệ hô hấp và các cơ quan nội tạng khác.
Hội chứng HELLP
Hội chứng Hellp hay còn được biết đến là bệnh tan máu, lúc này men gan tăng cao và số lượng tiểu cầu trong máu cực thấp. Biến chứng này đặc biệt nghiêm trọng rất ít phần trăm sản phụ gặp phải thường có những dấu hiệu như buồn nôn, nôn, đau đầu, đau bụng, hội chứng Hellp còn có thể gây tổn thương đến nhiều cơ quan khác trong cơ thể.
Sản giật
Nếu trong quá trình mang thai sản phụ bỏ qua các dấu hiệu tiền sản giật thì biến chứng sản giật có khả năng cao xảy ra. Đây là biến chứng nguy hiểm hàng đầu và có thể dẫn đến tử vong cho cả mẹ và bé, vì thế trong suốt thai kỳ cần chú ý đến các dấu hiệu, phát hiện càng sớm càng tránh được rủi ro không đáng có sau này.
Bệnh tim mạch
Các dấu hiệu của tiền sản giật này làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim và mạch máu cho sản phụ trong tương lai. Hãy duy trì cân nặng lý tưởng, ăn nhiều trái cây cũng như rau quả, tập thể dục thường xuyên và không hút thuốc lá cả trước, trong và sau khi sinh để giảm thiểu tối đa tình trạng này xảy ra.
Cách điều trị tiền sản giật hiệu quả cho sản phụ
Nỗi lo lớn nhất của sản phụ trong thời kỳ mang thai chính là các biến chứng có thể xảy ra do tiền sản giật. Đây là bệnh lý có thể gặp ở bất kỳ ai, tỷ lệ cao hơn nếu trong gia đình từng có người mắc hoặc sản phụ mắc các bệnh lý liên quan đến tế bào máu. Hiện nay có rất nhiều phương pháp có thể ngăn chặn, điều trị triệt để cho sản phụ mà vẫn bảo đảm được sức khỏe của cả mẹ và em bé.
Trường hợp thường gặp trong thời kỳ mang thai
Trường hợp xảy ra phổ biến nhất là trong giai đoạn mang thai, đây là thời điểm được đánh giá là điều kiện dễ xảy ra tình trạng này nhất. Bác sĩ sẽ dựa vào kết quả siêu âm em bé, tuổi thai, sự phát triển cũng như các chẩn đoán thông qua đo huyết áp để xác định chính xác mức độ của tiền sản giật, hầu như bác sĩ sẽ đưa ra lời khuyên sinh nở càng sớm càng tốt.
Nếu thai kỳ đã đủ 37 tuần trở nên, có tình trạng phát triển ổn định thì sẽ được chỉ định sinh ngay bởi thai càng to sẽ càng diễn biến xấu, chấm dứt thai kỳ sớm thì sẽ an toàn hơn cho cả mẹ và em bé.
Ngược lại với thai nhi chưa đủ 37 tuần hoặc ở giai đoạn đầu của thai kỳ sản phụ cần tuyệt đối tuân theo chỉ định của bác sĩ, theo dõi sát sao để em bé phát triển hoàn thiện sẽ được sinh ngay.
Còn đối với các trường hợp nhẹ, chưa có dấu hiệu nguy hiểm hay vẫn nằm trong tầm quản lý của bác sĩ thì sản phụ cần phải:
- Tuyệt đối nằm nghỉ ngơi trên giường, nên nằm nghiêng về phía bên trái và tránh các hoạt động nặng.
- Tùy theo tình trạng bác sĩ sẽ tiêm các loại thuốc để ngăn dấu hiệu co giật, hạ huyết áp đột ngột, ngăn ngừa co giật liên quan đến biến chứng sản giật.
- Thường xuyên kiểm tra huyết áp bằng máy đo, uống thuốc hạ huyết áp theo sự hướng dẫn của bác sĩ
- Theo dõi sát sao tình trạng phát triển của em bé để có hỗ trợ kịp thời bảo đảm sự an toàn cho sức khỏe của bé.
- Để tốt nhất thì bác sĩ sẽ khuyên sản phụ ở lại bệnh viện để đề phòng không xảy ra bất kỳ biến chứng bất ngờ nào.
Tiền sản giật thường gặp trong lúc chuyển dạ và sau sinh
Đây là trường hợp mà trong suốt quá trình mang thai không hề có bất kỳ dấu hiệu nào đe dọa tiền sản giật và em bé vẫn phát triển bình thường. Các dấu hiệu sẽ xuất hiện dày đặc và rõ ràng nhất vào khoảng 48 giờ trước sinh và trong 6 tuần đầu sau sinh.
Khi gặp các dấu hiệu bất thường bác sĩ sẽ tiến hành đo huyết áp và làm các phương pháp để có thể chẩn đoán chính xác mức độ của tiền sản. Có thể can thiệp thuốc theo chỉ định của bác sĩ để chấm dứt các dấu hiệu đó cũng như ngăn chặn các trường hợp nguy hiểm có thể xảy đến cho sản phụ.
Kết luận
Bài viết trên đây đã phần nào giải đáp cho câu hỏi tiền sản giật là gì, nguyên nhân cũng như hướng điều trị hiệu quả cho sản phụ. Hy vọng các mẹ sẽ có một thai kỳ khỏe mạnh, hiểu biết và có hướng điều trị tốt nhất cho sức khỏe của cả mẹ và em bé.
Recent Comments